🇮🇳 ભારતની ખતરનાક મિસાઈલ્સ – દેશની રક્ષણશક્તિનો ગૌરવ 🚀🛡️
ભારત—a country with a rich legacy of peace ✌️, but also with the power to protect itself from any aggression. ભારતે વર્ષો પછી પોતાની ડિફેન્સ ટેક્નોલોજીમાં એવી મિસાઈલો તૈયાર કરી છે કે દુનિયા પણ દંગ રહી જાય! આજે આપણે જાણીએ ભારત સરકારના નિયંત્રણ હેઠળ રહેલી ખતરનાક અને અદ્યતન મિસાઈલ્સ વિશે.
🔥 અગ્નિ મિસાઈલ શ્રેણી (Agni Missile Series)
અગ્નિ શ્રેણી ભારતની બાલિસ્ટિક મિસાઈલ સિસ્ટમ છે, જેનું વિકાસ DRDO (રક્ષા સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન) દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. આ મિસાઈલો ભારતના પરમાણુ નિરોધ શક્તિના મુખ્ય સ્તંભો પૈકી એક છે.
🛡️ મુખ્ય લક્ષણો:
- પરમાણુ હથિયાર ક્ષમતા
- જમીન થી જમીન પર માર કરતી મિસાઈલ (Surface-to-Surface)
- બાલિસ્ટિક ટ્રેજેક્ટરીથી લાંબી અંતરની ફ્લાઈટ
- એકથી વધુ મિસાઈલ રેન્જ વિકલ્પો (Short to Long Range)
🚀 અગ્નિ શ્રેણીના વિવિધ વર્ઝન:
મિસાઇલ | રેન્જ | ફ્યુઅલ પ્રકાર | સ્થાપિત | વિશેષતા |
---|---|---|---|---|
અગ્નિ-1 | ~700-1,200 km | Solid Fuel | 2002 | ટૂંકી-મધ્યમ અંતરની મિસાઇલ |
અગ્નિ-2 | ~2,000-2,500 km | Solid Fuel | 2004 | મોબાઈલ લૉંચ, ઝડપી પરિચાલન |
અગ્નિ-3 | ~3,000-3,500 km | Solid Fuel | 2010 | મોટા વોરીહેડ લઈ જવાની ક્ષમતા |
અગ્નિ-4 | ~4,000 km | Solid Fuel | 2014 | વધુ સચોટતા અને નવી તકનીક |
અગ્નિ-5 | ~5,000-5,500 km | Solid Fuel | 2021 | ICBM શ્રેણી, ભારતના મોટાભાગના દુશ્મન વિસ્તારોને હિટ કરી શકે |
અગ્નિ-P (Prime) | ~1,000-2,000 km | Solid Fuel | Under development | નવી પેઢીની મિસાઇલ, વધુ ચોકસાઈ અને સરળ મોબિલિટી |
🧠 ખાસ નોંધનીય બાબતો:
- અગ્નિ-5 ને ભારતનો Intercontinental Ballistic Missile (ICBM) માની શકાય છે.
- India is among the few countries with ICBM capabilities.
- Agni missiles are crucial for India’s nuclear deterrence strategy under the “No First Use” policy.
🇮🇳 કયા માટે ઉપયોગ થાય છે?
- રાષ્ટ્રીય રક્ષા અને સંરક્ષણ
- પરમાણુ નીતિમાં ન્યાયસંગત સંતુલન
- શત્રુની અવકાશીય ક્ષમતાઓ સામે પ્રતિસાદ
➡️ આ મિસાઈલ્સ ભારતમાં જ બનાવવામાં આવી છે અને DRDO દ્વારા વિકસિત કરવામાં આવી છે.
🌀 2. બ્રહ્મોસ – દુનિયાની સૌથી ઝડપી ક્રૂઝ મિસાઈલ ⚡
અવશ્ય! ચાલો જાણીએ ભારતની શક્તિશાળી અને સુપરસોનિક મિસાઇલ — બ્રહ્મોસ મિસાઈલ વિશે વિગતવાર: 🇮🇳🚀
🔥 બ્રહ્મોસ મિસાઇલ શું છે?
બ્રહ્મોસ (BrahMos) એક સુપરસોનિક ક્રૂઝ મિસાઇલ છે, જેની ગતિ ધ્વનિની ઝડપ કરતાં 2.8 થી 3 ગણી વધુ છે (Mach 2.8-3.0).
આ મિસાઈલ ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંયુક્ત સાહસ BrahMos Aerospace દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે.
→ નામ “બ્રહ્મોસ” નદીઓ બ્રહ્મપુત્રા (ભારત) અને મોસ્કવા (રશિયા) પરથી લેવામાં આવ્યું છે.
✈️ મિસાઇલના પ્રકારો અને પ્લેટફોર્મ:
બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ઘણા પ્લેટફોર્મ પરથી લોંચ કરી શકાય છે:
- ✅ જમીન પરથી (Land-based)
- ✅ નૌકાથી (Ship-launched)
- ✅ સબમરીનમાંથી (Submarine-launched)
- ✅ લડાયક વિમાનમાંથી (Air-launched) → જેમ કે Su-30MKI
📊 મુખ્ય વિશેષતાઓ:
લક્ષણ | વિગત |
---|---|
ગતિ | Mach 2.8 to 3.0 (સુપરસોનિક) |
રેન્જ | અત્યાર સુધી ~450 કિમી (નવી વર્ઝન 800 કિમી સુધી) |
વજન | ~3,000 કિગ્રા |
વોરીહેડ | 200-300 કિગ્રા (Conventional Explosives) |
માર્ગદર્શન | GPS/INS, Active Radar Guidance |
ચોકસાઈ | CEP ~1 મીટર (ખૂબ જ સચોટ) |
📌 ટૂંકી માહિતી (Infographic-style):
પાસું | વિગતો |
---|---|
🔹 નામ | BrahMos (Brahmaputra + Moskva) |
🔹 પ્રકાર | Supersonic Cruise Missile |
🔹 ઉદ્ભવ | ભારત (DRDO) + રશિયા (NPOM) = BrahMos Aerospace |
🔹 રેન્જ | ~450 km (Extended version ~800 km) |
🔹 ગતિ | Mach 2.8 to Mach 3 (આશરે 3,700 km/h) |
🔹 વજન | ~3,000 કિગ્રા |
🔹 ચોકસાઈ | ~1 મીટર (CEP) |
🔹 વોરીહેડ | 200–300 કિગ્રા Conventional Explosives |
🔹 લૉન્ચ પદ્ધતિ | Land, Sea, Submarine, Air (Su-30MKI) |
🔹 વિશેષતા | Radar-evading, pinpoint accuracy, fast strike |
🔹 નિકાસ દેશો | ફિલિપિન્સ (પ્રથમ ગ્રાહક), વધુ દેશો સંવાદમાં |
🔹 ભવિષ્યનું વર્ઝન | BrahMos-II (Hypersonic – Mach 7, Under Development) |
🛡️ કેમ BrahMos અનોખી છે?
✅ દુશ્મનને રડાર પર દેખાવા પહેલાં હિટ
✅ ધ્વનિની ત્રિગુણ ગતિ – ઝડપથી પ્રહાર
✅ બહુચરખી પ્લેટફોર્મ (Multi-platform versatility)
✅ ચોક્કસ હિટ ક્ષમતા
✅ ઓછી ઉંચાઈથી ઉડતી – શોધવામાં મુશ્કેલ
✅ ભારતને વૈશ્વિક સ્તરે સેનાત્મક શક્તિમાં લઈ જતી મિસાઇલ
🌍 BrahMos નો વિશ્વ સ્તરે પ્રતિભાવ
- ફિલિપિન્સ: પ્રથમ આયાત કરનાર દેશ
- વિશાળ આંતરરાષ્ટ્રીય માંગ
- Make in India અભિયાન હેઠળ ઉત્પન્ન થતી મિસાઇલ
🔮 ભવિષ્યની યોજના
🚀 BrahMos-II (Hypersonic version)
→ Mach 7 સુધીની ઝડપ
→ વધુ ચોકસાઈ અને રેન્જ
→ વિશ્વની સૌથી ઝડપદાર ક્રૂઝ મિસાઇલોમાં સ્થાન મેળવવાનું લક્ષ્ય
🛡️ બ્રહ્મોસની ખાસિયતો:
✅ સુપરસોનિક સ્પીડ – દુશ્મનને પ્રતિસાદનો સમય નથી મળતો
✅ Low-Altitude Flight – રડારથી બચી શકે છે
✅ ઉચ્ચ ચોકસાઈ – ટાર્ગેટને ચોક્કસ હિટ કરે છે
✅ મલ્ટી-પ્લેટફોર્મ સપોર્ટ – જમીન, પાણી અને આકાશમાંથી
✅ ટેક્નોલોજીકલ ટકકાવારી – દુનિયાની સૌથી ઝડપી ક્રૂઝ મિસાઇલોમાંની એક
📅 ઇતિહાસ અને વિકાસ:
- પ્રથમ પરીક્ષણ: 2001
- વિકાસ: BrahMos Aerospace (DRDO અને Russia’s NPO Mashinostroyenia)
- આજે ભારતના ત્રિ-સેના (જમીન, નૌકા, વાયુ) દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી મિસાઇલ
🚀 ભવિષ્યના વર્ઝન:
- BrahMos-II (Hypersonic Version) → Mach 7 સુધીની ગતિ (Under Development)
- વધુ રેન્જ અને સુધારેલી ટેક્નોલોજી સાથે આવનારા વર્ષોમાં લોન્ચ થશે
🏆 નિષ્કર્ષ:
બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ભારતના સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં એક ગૌરવપૂર્ણ અવલંબન છે. તેનું ઝડપી પ્રહાર, ચોકસાઈ અને ટેક્નોલોજી ભારતને વૈશ્વિક સ્તરે એક શક્તિશાળી સેનાત્મક સ્થિતિમાં રાખે છે.
બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ભારત અને રશિયાની સાથે મળીને વિકસિત કરાયેલી છે.
- ઝડપ: Mach 2.8 થી વધુ (આવાજથી પણ 3 ગણું ઝડપી)
- રેન્જ: લગભગ 300 થી 800 કિમી
- Targets: જમીન, પાણી અને હવામાં માર કરવાનો શમતા
📍 ભારતે બ્રહ્મોસને ફાઇટર જેટ, નૌકાઓ અને જમીનથી લોન્ચ કરવાની સુવિધા પણ વિકસાવી છે.
🛩️ 3. નાગ મિસાઈલ – Anti-Tank Guided Missile (ATGM)
🔥 નાગ મિસાઈલ – “Fire and Forget” એન્ટી-ટેંક શક્તિ
નાગ મિસાઈલ ભારત દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ એક ટોપ-ક્લાસ એન્ટી-ટેંક મિસાઈલ છે. તેને વિશેષ રીતે શત્રુની ટાંકી અને આર્મરેડ વાહનોને નિશાન બનાવવાનું બનાવવામાં આવી છે.
આ મિસાઇલનો મુખ્ય હેતુ છે: ટ્રેન્હ લાઈન્સ પર આરામથી બેઠેલી ટાંકોને ઝડપથી અને ચોક્કસ રીતે નષ્ટ કરવી.
📌 મુખ્ય વિશેષતાઓ:
લક્ષણ | વિગતો |
---|---|
🔸 પ્રકાર | Anti-Tank Guided Missile (ATGM) |
🔸 વિકાસ કરનાર | DRDO (Defence Research and Development Organisation) |
🔸 રેન્જ | 500 મીટરથી 4 કિમી સુધી (ગ્રાઉન્ડ વર્ઝન), હેલિકોપ્ટરથી 7-10 કિમી |
🔸 મારગદર્શન સિસ્ટમ | Imaging Infrared (IIR) Seeker – Lock-on before launch |
🔸 વીશેષતા | Fire-and-forget, Top attack capability |
🔸 પ્લેટફોર્મ | NAMICA (Tracked Vehicle), હેલિકોપ્ટર, માનવ ધારિત ત્રિપાડ થી |
🔸 વોરીહેડ | Tandem HEAT Warhead – ટાંકીના રિએક્ટિવ આર્મર ભેદે છે |
🔸 મોટે ભાગે ઉપયોગ થતો છે | સૈનિકોની ટુકડી દ્વારા, વાહનો અથવા હેલિકોપ્ટર પરથી લૉન્ચ માટે |
🚀 નાગ મિસાઇલની ખાસિયતો:
✅ Fire-and-forget ટેક્નોલોજી – લૉન્ચ કર્યા બાદ કોઈ માર્ગદર્શનની જરૂર નહીં
✅ Top-attack mode – ટાંકીના સૌથી નબળા ટોપ ભાગને નિશાન બનાવે
✅ Highly accurate IIR seeker – દુશ્મન ટારગેટ ઉપર લોક કરીને છોડી શકે
✅ Day-Night capability – રાતે પણ અસરકારક
✅ પોર્ટેબલ અને મોબાઇલ – NAMICA વાહન પરથી ખસેડી શકાય
🛡️ નાગ મિસાઈલના વર્ઝન:
- નાગ (Land-Based Version) – NAMICA પરથી લૉન્ચ થતી
- HeliNa (Helicopter-launched Nag) – હેલિકોપ્ટર પરથી લૉન્ચ થતી
- SANT (Stand-off Anti-Tank) – વધુ રેન્જ સાથે હેલિકોપ્ટરથી
- MPATGM (Man-Portable ATGM) – એકલા સૈનિક દ્વારા લૉન્ચ કરી શકાય
🇮🇳 નાગ કેમ મહત્વપૂર્ણ છે?
- ભારતની ATM ની આત્મનિર્ભરતા માટેનો મોટો પગથિયું
- દુશ્મનની ટાંકો સામે મજબૂત જવાબ
- Pokhran અને Pokhran-II પછીના રક્ષણાત્મક મજબૂતીનાં પુરાવા
- Make in India અભિયાનને આગળ ધપાવતી indigenous મિસાઇલ
ચલો હવે જોઈએ ભારતની આકાશ મિસાઈલ (Akash Missile) વિશેની સંપૂર્ણ માહિતી 🚀🇮🇳
🛡️ 4. આકાશ મિસાઈલ – ભારતનું સ્વદેશી એર ડિફેન્સ શીલ્ડ
આકાશ એ ભારતની સ્વદેશી બનાવેલી Surface-to-Air Missile (SAM) છે. તે દુશ્મનના ફાઈટર જેટ્સ, ડ્રોન, ક્રૂઝ મિસાઈલ અને અન્ય એરબોર્ન ધમકી સામે રક્ષણ માટે બનાવવામાં આવી છે.
📌 મુખ્ય માહિતી:
પાસું | વિગતો |
---|---|
🔹 નામ | આકાશ (Akash) – “આકાશ” એટલે આકાશ કે આકાશમાં ઉડતી વસ્તુઓને તોડી પાડનાર મિસાઈલ |
🔹 પ્રકાર | Surface-to-Air Missile (SAM) |
🔹 વિકસિત કરનાર | DRDO (Defence Research and Development Organisation) |
🔹 રેન્જ | 30 કિમી (અપગ્રેડ વર્ઝન: ~45 કિમી) |
🔹 ઉચ્ચતા | 18 કિમી સુધી ટાર્ગેટ હિટ કરી શકે |
🔹 ગતિ | Mach 2.5 (આશરે 3,000 km/h) |
🔹 મારગદર્શન સિસ્ટમ | Radar guidance with command control |
🔹 વોરહેડ | Fragmentation High-Explosive |
🔹 ટાર્ગેટ | Aircraft, UAVs, Cruise Missiles, Helicopters |
🔍 ખાસિયતો:
✅ Multi-target Engagement – એકસાથે ઘણા ટાર્ગેટ નિશાન બનાવી શકે
✅ All-Weather, Day-Night Operation – કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં કામ કરે
✅ High maneuverability – ટાર્ગેટને ઝડપી અને ચતુરતાથી પકડી શકે
✅ Swadeshi Technology – 96% સુધી ભારતની જ બનાવટ
✅ Low Reaction Time – તરત જવાબ આપતી ટૂંકા અંતરની મિસાઇલ
🚀 વર્ઝન અને અપગ્રેડ્સ:
- આકાશ 1 – મૂળ વર્ઝન
- આકાશ-એનજી (Akash-NG) – નવી પેઢી: વધુ ચોકસાઈ, ઓછું વજન, ઈલેક્ટ્રોનિક કાઉન્ટરમેઝર્સથી સુરક્ષિત
- આકાશ Prime – વધુ ઝડપથી ટાર્ગેટ પકડી શકે છે, વધારે રેન્જ અને નવી ટેકનોલોજી
🌍 દેશવિદેશમાં મહત્વ:
- ભારતના સૈનિક સીમા રક્ષણ માટે ખાસ બનાવેલી
- Make in India ને આગળ ધપાવતી indigenous system
- વિદેશોમાં નિકાસ માટે તૈયાર – વિયેતનામ, ફિલિપિન્સ અને અન્ય દેશોમાં રસ
આ મિસાઈલ દુશ્મનના ફાઇટર જેટ અને ડ્રોનને હવામાં જ નાશ કરી શકે છે.
- રેન્જ: 25 કિમી સુધી
- ફુલી ઑટોમેટેડ સિસ્ટમ
- સંરક્ષણ તંત્ર માટે ભારતના એરફોર્સ અને આર્મી દ્વારા અપનાવવામાં આવી
🌌 5. પૃથ્વી મિસાઈલ શ્રેણી
અવિશ્વસનીય નામ છતાં એક દમ વિશ્વસનીય ક્ષમતા ધરાવતી છે ભારતની — પૃથ્વી મિસાઇલ શ્રેણી (Prithvi Missile Series) 🇮🇳🚀
ચાલો જાણીએ પૃથ્વી મિસાઈલ વિશે વિગતવાર:
🌍 પૃથ્વી મિસાઈલ શ્રેણી – ભારતની પ્રથમ સ્વદેશી બેલિસ્ટિક મિસાઈલ
પૃથ્વી મિસાઈલ ભારતની પહેલું indigenous (સ્વદેશી) વિકસિત થયેલું Ballistic Missile System છે, જે DRDO દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તેનું નામ છે “પૃથ્વી” – એટલે “ધરતી”, જે દર્શાવે છે કે તે જમીન પરથી જ લૉન્ચ થતી મિસાઈલ છે.
🔹 મુખ્ય લક્ષણો (Key Features):
પાસું | વિગતો |
---|---|
🛠️ વિકસક સંસ્થા | DRDO (Defence Research and Development Organisation) |
🛰️ પ્રકાર | Short-Range Ballistic Missile (SRBM) |
🎯 મારાં અંતર | પૃથ્વી-1: ~150 kmપૃથ્વી-2: ~250-350 kmપૃથ્વી-3 (Planned): ~600 km |
🚀 ગતિ | Mach 1 – Mach 1.5 (Subsonic to Low Supersonic) |
🎯 ચોકસાઈ | CEP ~10–50 meters |
🔥 વોરહેડ ક્ષમતા | 500 kg – 1,000 kg (Conventional / Nuclear) |
🎯 માર્ગદર્શન સિસ્ટમ | Inertial Navigation + Upgraded Versions with GPS |
🇮🇳 પ્લેટફોર્મ | Road-mobile launchers (Transporter Erector Launchers – TELs) |
📖 પૃથ્વી શ્રેણી – વર્ઝન પ્રમાણે વિભાજન:
1️⃣ Prithvi-I (P-I)
- Uses: Indian Army
- Range: ~150 km
- Warhead: 1,000 kg
2️⃣ Prithvi-II (P-II)
- Uses: Indian Air Force
- Range: ~250–350 km
- Warhead: 500–1,000 kg
- Successfully flight-tested multiple times
3️⃣ Prithvi-III / Dhanush
- Uses: Indian Navy
- Range: ~350–600 km
- Sea-based version – launched from ships
🧠 ખાસિયતો:
✅ First indigenous ballistic missile developed under IGMDP
✅ Can carry both nuclear and conventional warheads
✅ Mounted on mobile launchers – highly deployable
✅ Strategic deterrence capability against regional threats
🧪 ટેકનિકલ ઝલક:
- Liquid-fueled engine (older versions)
- Upgraded versions include solid-fuel variants
- High maneuverability and accuracy improvement over time
🇮🇳 રાષ્ટ્રીય મહત્વ:
🔹 IGMDP (Integrated Guided Missile Development Program) ની સફળતા
🔹 India’s nuclear triad માં જમીન આધારિત ક્ષમતા
🔹 સુરક્ષિત સરહદ અને વ્યૂહાત્મક સંકેત
🇮🇳 ભારતની મુખ્ય મિસાઈલ શ્રેણીઓ (Missile Systems of India)
🔥 Ballistic Missiles (બેલિસ્ટિક મિસાઈલ)
આ મિસાઈલ લાંબા અંતરે ભારે વિધ્વંસક ક્ષમતા સાથે માર કરતી હોય છે.
નામ | રેન્જ | પ્રકાર | નોંધ |
---|---|---|---|
પૃથ્વી-1 | ~150 km | SRBM | ભારતની પહેલી indigenous ballistic missile |
પૃથ્વી-2 | ~250–350 km | SRBM | આર્મી અને એરફોર્સ માટે |
પૃથ્વી-3 / ધનુષ | ~350–600 km | SRBM | નૌકાદળ માટે |
અગ્નિ-1 | ~700 km | SRBM | ઝડપી પ્રતિક્રિયા ક્ષમતા |
અગ્નિ-2 | ~2,000–3,000 km | MRBM | મધ્યમ અંતર માટે |
અગ્નિ-3 | ~3,000–5,000 km | IRBM | ઊંડાણ પર હુમલો કરી શકે |
અગ્નિ-4 | ~4,000 km | IRBM | વધુ ચોકસાઈ સાથે |
અગ્નિ-5 | ~5,000–8,000 km | ICBM | ભારતનું Intercontinental capability |
અગ્નિ-6 (Under development) | >10,000 km | ICBM | બહુવિધ વોરહેડ ક્ષમતા (MIRV) |
🎯 Cruise Missiles (ક્રૂઝ મિસાઈલ)
ધીમેથી ઉડતી અને ટાર્ગેટ પર ચોક્કસ રીતે હુમલો કરતી મિસાઈલ
નામ | રેન્જ | પ્રકાર | નોંધ |
---|---|---|---|
બ્રહ્મોસ | ~290–450 km | Supersonic | ભારત-રશિયા સંયુક્ત વિકાસ, Superfast attack |
નિર્ભય | ~1,000 km | Subsonic | Indigenous long-range cruise missile |
🛡️ Surface-to-Air Missiles (SAMs)
શત્રુના વિમાન, ડ્રોન કે મિસાઈલ સામે રક્ષણ
નામ | રેન્જ | લક્ષ્ય | નોંધ |
---|---|---|---|
આકાશ | ~30–45 km | Air targets | DRDO દ્વારા વિકસિત |
આકાશ-NG | ~60–80 km | New-gen targets | ઝડપી પ્રતિસાદ, વધારે ચોકસાઈ |
QR-SAM | ~25–30 km | Tactical SAM | ઝડપથી ગતિશીલ સેનાઓ માટે |
LR-SAM (Barak-8) | ~70–100 km | Long-range | ઇઝરાયલ સાથે સંયુક્ત વિકાસ |
🚁 Anti-Tank Guided Missiles (ATGMs)
ટાંકો અને જમીન પરના લક્ષ્યો સામે ઉપયોગ
નામ | પ્રકાર | માર્ગદર્શન | નોંધ |
---|---|---|---|
નાગ | Fire-and-forget | Imaging Infrared | ટાંકો માટે વિશેષ |
હેલિના (Helina) | Air-launched | Lock-on Before Launch | હેલીકોપ્ટર પરથી લોન્ચ |
SANT | Long-range | Semi-active laser | Advanced ATGM |
Dhruvastra | Helina નો અપગ્રેડ વર્ઝન | વધુ ચોકસાઈ સાથે |
🌊 Naval Missiles (સમુદ્રી મિસાઇલ)
- Dhanush – Ship-based Prithvi variant
- Barak-1 / Barak-8 – Naval SAMs
- Naval BrahMos – Supersonic cruise missile from ships/submarines
🛰️ Hypersonic & Strategic Missiles (વિશ્વાસઘાતી મિસાઈલ યોજના)
- HSTDV – Hypersonic Technology Demonstrator Vehicle
- Shaurya Missile – Hypersonic Surface-to-Surface missile (~700 km)
- K-15 (Sagarika) – Submarine-launched ballistic missile (SLBM)
- K-4 – Long-range SLBM (~3,500 km)
💡 ટૂંકમાં સમજૂતી:
🔹 SRBM – Short Range Ballistic Missile
🔹 MRBM – Medium Range
🔹 IRBM – Intermediate Range
🔹 ICBM – Intercontinental
🔹 SLBM – Submarine Launched
🔹 SAM – Surface to Air
🔹 ATGM – Anti-Tank Guided Missile
🔹 Cruise Missile – Low flying guided missile
🛰️ DRDO અને ભારત સરકાર – રક્ષણનું શક્તિશાળી જોડાણ
ભારત સરકારના તળે DRDO (Defence Research and Development Organisation) આપણા દેશને આત્મનિર્ભર બનાવવા માટે સતત પ્રયત્નશીલ છે. દરેક મિસાઈલ ભારતની સુરક્ષા અને આત્મવિશ્વાસનો પ્રતીક છે. 🙌
ભારત આજે માત્ર એક શાંતિપ્રિય દેશ નથી, પણ એક શક્ષમ અને સુરક્ષિત રાષ્ટ્ર પણ છે. 🇮🇳
આ મિસાઈલ ટેક્નોલોજી માત્ર આપણા દુશ્મનો માટે સંદેશો નથી, પણ આપણા યુવાનો માટે પ્રેરણા પણ છે કે ભારત પણ cutting-edge ટેક્નોલોજી બનાવી શકે છે! 🚀🇮🇳